Nieuw beleid, ontwikkelingen, ambities en heroverwegingen
Actualisatie urencalculaties en kostendekkendheid leges met effecten voor alle taakvelden die onder dit programma vallen. (Structureel voordeel € 438.000)
In het kader van het jaarlijks samenstellen van de urencalculaties en het bepalen van de kostendekkendheid van leges is de beschikbare ambtelijke capaciteit op een juiste wijze toegeschreven naar de betreffende taakvelden. Dit is gebaseerd op de meest recente rijksnotities in de BBV. Het gevolg is dat binnen al de programma’s een verschuiving in ambtelijke uren heeft plaatsgevonden. Daarnaast is de kostendekkendheid van leges geactualiseerd, wat heeft geresulteerd in een actualisatie van de legesopbrengsten en bijkomende kosten. Het effect voor dit programma van deze twee onderwerpen bedraagt structureel € 438.000 voordelig. Voor een totaal overzicht verwijzen wij u naar de financiële begroting onderdeel nieuw beleid, ontwikkelingen, ambities en heroverwegingen.
Taakveld Overhead (nadeel structureel van € 2.001.000 in 2023 aflopend naar € 1.895.000 in 2026)
Stelpost loonstijging (nadeel structureel € 208.000 in 2023 oplopend naar € 288.000 in 2026)
Als onderdeel van de uitwerking van de meicirculaire 2022 is de stelpost loonstijging als onderdeel van dit taakveld bijgewerkt. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de raadsinformatiebrief meicirculaire 2022.
Periodieke verhogingen personeelslasten (nadeel structureel € 98.000)
De reguliere verhoging van de personeelslasten per 2023 (jaarlijkse periodieke verhoging) betekent vanaf 2023 een extra structurele last van in totaal € 98.000. Dit betreffen afspraken binnen de lopende arbeidscontracten.
Formatie-uitbreiding (nadeel structureel € 1.645.000 in 2023 aflopend naar € 1.459.000 in 2026)
In deze begroting is een voorstel opgenomen om de formatie uit te breiden. Voor een uitgebreide toelichting op daarop verwijzen wij u naar Paragraaf 7 Bedrijfsvoering. Per saldo ziet u hier de vraag van het aanvullende budget terugkomen. Het totaal gevraagde extra budget dient u in relatie te zien met de onttrekkingen aan de algemene reserve van € 666.000 per jaar ter dekking van incidentele personeelslasten voor de jaren 2023, 2024 en 2025. Zie verderop ook de toelichting bij de mutaties in reserves.
Terugdraaien heroverweging 'taakstelling op de ambtelijke organisatie' (nadeel structureel € 50.000)
Voorgesteld wordt de taakstelling op de ambtelijke organisatie. zoals besloten bij de begroting 2022, vanaf 2023 terug te draaien. Zoals hiervoor aangegeven, is in deze begroting een voorstel opgenomen om de ambtelijke formatie op peil te brengen, zodat de capaciteit weer aansluit bij de gegroeide omvang van de gemeente (de details hiervan vindt u in paragraaf 7 Bedrijfsvoering). Onderdeel van dat voorstel is het uitbreiden van de formatie en het vormen van een wendbaarheidsbudget voor tijdelijke inhuur. De realisatie van de heroverweging is daarmee op begrotingsbasis niet langer realistisch. Het betreft hier een bedrag van € 50.000 structureel.
Taakveld Treasury (nadeel structureel € 524.000 in 2023 oplopend naar € 692.000 in 2026)
Renteverhoging (nadeel structureel € 524.000 in 2023 oplopend naar € 692.000 in 2026)
De afgelopen periode is in verband met de hoge inflatie de rente fors aan het stijgen. Dit om de inflatie deels tegen te gaan. Dat betekent concreet dat voor onze toekomstige investeringen (denk aan de nieuw/verbouw diverse scholen en randweg Opheusden) dat de aan te trekken leningen qua rente fors meer gaan kosten. Op dit moment is sprake van afgerond een stijging van 1% naar 3% en resulteert in een structureel nadeel van € 524.000 in 2023 oplopend naar € 692.000 in 2026. Voor verdere toelichting verwijzen wij u naar de paragraaf Financiering.
Taakveld OZB woningen (structureel voordeel van € 256.000 in 2023 oplopend naar € 301.000 in 2026)
OZB woningen (structureel voordeel van € 256.000 in 2023 oplopend naar € 301.000 in 2026)
De totale OZB opbrengst voor woningen is vanaf 2023 bijgesteld op basis van de toename van het aantal woningen in 2022 en rekening houdend met een algemene prijsinflatie van 3% zoals vermeld in de meicirculaire 2022. Het betreft per saldo een toename van de OZB van woningen van € 256.000 in 2023 oplopend naar € 301.000 in 2026.
Taakveld OZB niet-woningen (voordeel structureel van € 144.000 in 2023 oplopend naar € 164.000 in 2026)
OZB niet-woningen (voordeel structureel van € 144.000 in 2023 oplopend naar € 165.000 in 2026)
De totale OZB opbrengst voor niet-woningen is vanaf 2023 bijgesteld op basis van de toename van het aantal niet-woningen in 2022 en rekening houdend met een algemene prijsinflatie van 3% zoals vermeld in de meicirculaire 2022. Het betreft per saldo een toename van de OZB van niet-woningen van € 144.000 in 2023 oplopend naar € 164.000 in 2026.
Taakveld Belastingen overig (nadeel structureel € 40.000)
Terugdraaien heroverweging toeristenbelasting (nadeel structureel € 40.000)
Voorgesteld wordt de taakstelling op de toeristenbelasting. zoals besloten bij de begroting 2022, vanaf 2023 deels terug te draaien. Het betreft hier een bedrag van € 40.000 structureel.
In het kader van de heroverwegingsoperatie zoals beschreven in de kadernota 2022-2025 is onderzocht op welke wijze de opbrengst van de toeristenbelasting verhoogd kan worden met € 50.000. Aanleiding voor deze heroverweging was de vele arbeidsmigranten die tijdelijk in onze gemeente verblijven en gebruik maken van de verblijfsaccommodaties en/of andere gemeentelijke voorzieningen. Toeristenbelasting wordt geheven voor degenen die “verblijf houden met overnachting binnen onze gemeente tegen een vergoeding, als die niet als ingezeten in onze gemeente is ingeschreven”.
Onze inspanningen de afgelopen jaren hebben reeds geleid tot een toename van het aantal inschrijvingen als ingezetene. Hiervoor ontvangen wij via de algemene uitkering een vergoeding per persoon. Uit het nader onderzoek in 2022 is gebleken dat een meeropbrengst van € 10.000 haalbaar geacht moet worden. Daarnaast wordt overwogen het forfaitaire bedrag af te schaffen en wordt onderzocht of een intensievere handhaving op de toeristenbelasting meer zou kunnen opleveren.
Taakveld Algemene uitkering gemeentefonds (voordeel structureel € 3.257.000 in 2023 aflopend naar € 3.512.000 in 2026)
Meicirculaire 2022 (voordeel structureel van € 4.007.000 in 2023 aflopend naar € 3.932.000 in 2026)
Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de raadsinformatiebrief over de meicirculaire 2022. De toename van de algemene uitkering betreft een bedrag van € 4.007.000 in 2023 aflopend naar een bedrag van € 3.932.000 in 2026.
Aanvullende ontwikkelingen (nadeel structureel € 750.000 in 2023 aflopend naar € 420.000 in 2026)
In het bestaand beleid van deze begroting is rekening gehouden met extra te ontvangen jeugdmiddelen binnen de algemene uitkering. In overleg met de provincie is bij de begroting 2022 structureel rekening gehouden met 75% van het mogelijk jaarlijks extra te ontvangen bedrag dat door het Rijk, op basis van het advies van de Commissie van Wijzen in 2021, aanvullend beschikbaar zal worden gesteld. Vanwege de aanhoudende druk op de noodzaak van extra benodigde jeugdmiddelen is door de provincie de mogelijkheid geboden om het percentage van 75 op te hogen naar 100. Dan moet er echter ook rekening gehouden worden met een aanvullende door het Rijk te verwachten taakstelling op jeugdmiddelen op macroniveau ter hoogte van een bedrag dat meerjarig oploopt naar € 511 miljoen. Per saldo betreft het effect van deze bijstelling op de hoogte van de algemene uitkering een nadeel dat meerjarig oploopt naar € 420.000 in 2026. Dit nadeel wordt veroorzaakt omdat het effect van de bijstelling van 75% naar 100% lager uitvalt dan het effect van de extra te verwachten taakstelling van het rijk van € 511 miljoen op macroniveau.
Echter moet u dit negatief effect in relatie zien met de aanbeveling van de provincie om met deze werkwijze ook een taakstelling op te nemen op de jeugdbudgetten op programma 5 dat correspondeert met de € 511 miljoen op macroniveau. In deze begroting betreft dat een oplopende taakstelling naar een bedrag van € 740.000 in 2026 die is opgenomen in programma 5 op de jeugdbudgetten.
Naast de ontwikkeling van de extra jeugdmiddelen meerjarig is er voor gekozen om behoedzaam uit te gaan met de forse aanvullende bedragen die het Rijk met de meicirculaire 2022 beschikbaar heeft gesteld. Voorgesteld wordt dan ook om een stelpost behoedzaamheid op te nemen ter hoogte van € 750.000 voor de jaren 2023 en 2024, aflopend naar € 500.000 voor het jaar 2025 binnen de algemene uitkering van het gemeentefonds.
Verder moet opgemerkt worden dat bij de totstandkoming van deze begroting 2023 het financieel effect van de septembercirculaire 2022 nog niet bekend was. Daarover wordt u apart geïnformeerd met een raadsinformatiebrief.
Taakveld overige baten en lasten (nadeel structureel van € 1.616.000 in 2023 oplopend naar € 2.216.000 in 2026)
Stelpost prijsstijging 2023 (structureel nadeel € 266.000 in 2023 oplopend naar € 466.000 in 2026)
Als onderdeel van de uitwerking van de meicirculaire 2022 is de stelpost prijsstijging als onderdeel van dit taakveld bijgewerkt. De ophoging van deze stelpost heeft een nadelig structureel effect van € 400.000 in 2023 oplopend naar € 600.000 in 2026. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de raadsinformatiebrief over de meicirculaire 2022.
In deze begroting is tevens uitgewerkt de werkbegroting 2023 van de Avri. Per saldo maakt deze werkbegroting van de Avri een aanspraak op de stelpost prijsstijging ter hoogte van € 133.750 structureel vanaf 2023. Dit heeft een structureel voordelig effect binnen dit taakveld. Het tegenoverliggende nadelige effect is in deze begroting verwerkt op de verschillende taakvelden die corresponderen met de noodzakelijke budgetten voor de uitbestede werkzaamheden aan de Avri.
Terugdraaien heroverweging taakstelling Avri (nadeel structureel € 100.000 in 2023 oplopend naar € 250.000 in 2026 )
Voorgesteld wordt de taakstelling op de Avri. zoals besloten bij de begroting 2022, vanaf 2023 deels terug te draaien. Het betreft hier een bedrag van € 62.000 in 2023 oplopend naar € 212.000 in 2026. Vanaf jaarschijf 2023 realiseert Avri een bezuiniging voor een bedrag van € 38.000 structureel. Deze is opgenomen in de werkbegroting Avri 2023, die in deze gemeentelijke begroting verwerkt is. Deze realisatie van de bezuiniging ter hoogte van € 38.000 ziet u hier als last terug (aframen stelpost) en is als voordeel meegenomen op de diverse taakvelden binnen programma 3 die corresponderen met de werkbegroting van de Avri 2023. Per saldo resteert er nog een taakstelling Avri ter hoogte van € 50.000 structureel vanaf 2024.
Stelpost beleidsvoornemens (nadeel structureel € 1.250.000 voor 2023 oplopend naar € 1.500.000 in 2026)
In deze begroting wordt voorgesteld een stelpost beleidsvoornemens op te nemen. Die is bedoeld voor onderwerpen die niet in deze begroting nog niet financieel zijn uitgewerkt, maar die wel binnen afzienbare tijd opgestart zullen worden. Met deze stelpost hebben we voor de komende jaren ruimte in onze begroting om grote ontwikkelingen die nu worden voorbereid, daadwerkelijk te realiseren. Bovendien is er hiermee budgettair de ruimte om voornemens uit het coalitieakkoord te kunnen opstarten.