Nieuw beleid, ontwikkelingen, ambities en heroverwegingen
Verfijning Iv3 - taakvelden
De ontwikkelingen van de afgelopen jaren onderstrepen het belang van goede data in het sociaal domein. De werkgroep data en monitoring van de hervormingsagenda jeugd heeft begin 2022 geadviseerd om meer detail aan te brengen in het Iv3-model (informatie voor derden). De uitvraag binnen Iv3 op het gebied van Wmo en Jeugd was vrij grofmazig, waardoor vergelijken tussen gemeenten lastig was en trends moeilijk zijn te ontwaren.
De ministeries van BZK en VWS werkten de afgelopen maanden aan een uitwerking, waarbij de vijf taakvelden voor individuele voorzieningen Wmo en Jeugd worden opgedeeld in negentien taakvelden. Verder hebben twee bestaande taakvelden een nieuwe naam gekregen om te verduidelijken wat erop moet worden geboekt (het taakveld Wijkteams is gewijzigd naar Toegang en eerstelijnsvoorzieningen; het taakveld Begeleide participatie is gewijzigd naar Wet sociale werkvoorziening (WSW) en beschut werk.
Ten opzichte van de Begroting 2022 zijn taakvelden opgedeeld en verfijnd. Deze totale verfijning heeft een budgettair neutraal effect binnen de begroting. Wij hebben geprobeerd om de middelen zo realistisch mogelijk toe te rekenen naar de nieuwe taakvelden. Echter, gelet op de korte tijd tussen de aankondiging van de verfijning en de verwerking in de Begroting 2023, zijn wij hierin beperkt. Het rijk heeft 2023 aangemerkt als overgangsjaar. In de loop van 2023 zal duidelijk worden of en zo ja in welke mate bijstelling van de geraamde middelen op de nieuwe taakvelden nodig is. Het overzicht van lasten en baten per taakveld, waaronder de nieuwe taakvelden, is opgenomen in het onderdeel financiële begroting van deze begroting.
Actualisatie urencalculaties en kostendekkendheid leges met effecten voor alle taakvelden die onder dit programma vallen. (Structureel nadeel € 158.000)
In het kader van het jaarlijks samenstellen van de urencalculaties en het bepalen van de kostendekkendheid van leges is de beschikbare ambtelijke capaciteit op een juiste wijze toegeschreven naar de betreffende taakvelden. Dit is gebaseerd op de meest recente rijksnotities in de BBV. Het gevolg is dat binnen al de programma’s een verschuiving in ambtelijke uren heeft plaatsgevonden. Daarnaast is de kostendekkendheid van leges geactualiseerd, wat heeft geresulteerd in een actualisatie van de legesopbrengsten en bijkomende kosten. Het effect voor dit programma van deze twee onderwerpen bedraagt structureel € 158.000 nadelig. Voor een totaal overzicht verwijzen wij u naar de financiële begroting onderdeel nieuw beleid, ontwikkelingen, ambities en heroverwegingen.
Taakveld Samenkracht en burgerparticipatie (nadeel €63.000 in 2023, vanaf 2024 € 30.000)
Nationaal Programma Onderwijs (NPO) (nadeel structureel € 30.000)
Wij hebben vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) middelen ontvangen om
onderwijsvertragingen in te halen die kinderen opliepen tijdens de coronapandemie. Met de middelen hebben wij verschillende pilots opgezet, waaronder uitbreiding van het schoolmaatschappelijk werk. Door de grote tevredenheid over het schoolmaatschappelijk werk en de bijdrage aan onze doelen in het sociaal domein maken wij de tijdelijke uitbreiding structureel. Dit is passend bij ons ingezette beleid om laagdrempelige ondersteuning aan jeugdigen te bieden, met de mogelijkheid dat verdere (jeugdhulp) interventies kunnen worden voorkomen. Om de kosten in 2023 te dekken, kunnen wij tot medio 2023 gebruik maken van de NPO-middelen en hebben wij aanvullend € 30.000 nodig. Dit bedrag is alvast structureel verwerkt in deze begroting. In de kadernota 2024 zullen wij een aanvullend voorstel voor de komende jaren doen.
Jongerenwerk en veiligheid (nadeel incidenteel € 33.000)
Op 10 november 2021 heeft uw raad de motie 'Jongerenwerk en veiligheid' aangenomen. Uit de gesprekken met de ketenpartners komt onder meer naar voren dat het wenselijk is om meer ontmoetingsplaatsen te realiseren samen met de jeugd om zo te voorzien in de behoeften van de jeugd en overlast tegen te gaan. In 2023 starten we met participatietrajecten met de jeugd om te komen tot meer of beter ingerichte ontmoetingslocaties, die ook voorzien in een duidelijke vindplaats en verwijsplaats voor onze ketenpartners. Dit leidt tot een incidenteel nadeel van € 20.000.
In 2022 is als pilot 'accommodatiegebonden jongerenwerk' een inloopavond in het Tussenpad in Kesteren opgestart. De inloopavond is de afgelopen periode wekelijks door ruim 40-60 jongeren bezocht en zorgt voor een vast ontmoetingsmoment tussen het jongerenwerk en de jongeren. Door de ketenpartners wordt opgemerkt dat het tijdens de inloopavonden rustiger is op straat. De inloopavonden worden in 2023 voortgezet. Dit leidt tot een incidenteel nadeel van € 13.000. Het uiteindelijke doel is dat het jongerenwerk de jongeren begeleidt naar het grotendeels zelfstandig draaien van de inloop.
Taakveld Toegang en eerstelijnsvoorzieningen, voorheen Wijkteams (nadeel structureel vanaf 2023 € 52.000)
Vanaf 2023 heeft er voor het taakveld Wijkteams een naamswijziging plaatsgevonden. Deze wijziging heeft geen financieel effect.
Uitbreiden collectief preventief aanbod (nadeel structureel € 50.000)
Op lokaal, regionaal en landelijk niveau zijn veel ontwikkelingen aan de gang die het belang van preventie, normaliseren en een sterke leefomgeving van het kind benadrukken. In onze gemeente is er tot nu toe veel aandacht geweest voor preventie gericht op het individuele kind en kinderen uit risicogroepen (denk aan: brussen, mantelzorgers, KOPP-kinderen). Deze vorm van preventie is belangrijk en onmisbaar, maar het is ook belangrijk om in te zetten op het versterken van de leefwereld om kinderen heen, het opvoedkundig klimaat binnen gezinnen en de weerbaarheid van kinderen in het algemeen. Daarom gaan wij, samen met onze maatschappelijke partners zoals het onderwijs en jeugdgezondheidszorg, met ingang van 2023 (collectief) preventief aanbod op deze thema's ontwikkelen. Het structurele nadeel van € 50.000 is een richtbedrag, waarmee ruimte wordt gecreëerd om het aanbod te gaan inrichten.
Overige kleine verschillen (nadeel structureel € 2.000)
behoeven geen toelichting
Taakveld Jeugdhulp Behandeling (voordeel € 148.000 in 2024, vanaf 2025 € 740.000)
Door het rijk in te vullen taakstelling op jeugdmiddelen
Rijk en VNG werken aan de Hervormingsagenda jeugdzorg. Deze zal naar verwachting najaar 2022 worden afgerond. Vooruitlopend hierop hebben wij bij de Begroting 2022 onder de algemene uitkering structureel rekening gehouden met 75% van het mogelijk jaarlijks extra te ontvangen bedrag dat door het rijk aanvullend beschikbaar zal worden gesteld. Vanwege de aanhoudende druk op de noodzaak van extra benodigde jeugdmiddelen is door de provincie de mogelijkheid geboden om in de begroting 2023 het percentage van 75 op te hogen naar 100. Daarnaast dienen we ook rekening te houden met een aanvullende door het rijk in te vullen taakstelling op jeugdmiddelen binnen programma 5. De invulling van deze taakstelling zal een besparing moeten opleveren op de budgetten Jeugd binnen programma 5. Omdat de extra baten en de nog te realiseren besparing op de lasten in de begroting op verschillende programma’s zijn opgenomen, dient u deze besparing in programma 5 in relatie te zien tot de stelpost extra te verwachten jeugdmiddelen in hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen, overhead, vpb, onvoorzien.